Quỹ ETF vàng là gì? Cách thức hoạt động, ưu và nhược điểm như thế nào?

1. Quỹ ETF vàng là gì?

Quỹ hoán đổi danh mục vàng (ETF vàng) là một loại quỹ hoán đổi danh mục hàng hóa chỉ bao gồm duy nhất một loại tài sản đó là vàng. Ngoài ra, ETF vàng còn bao gồm hợp đồng phái sinh vàng.

2. Cơ chế hoạt động

ETF vàng được hình thành từ việc các nhà đầu tư được huy động góp vàng vật chất vào một quỹ chung. Việc huy động vàng để lập quỹ thực hiện theo cơ chế hoán đổi. Trong đó, nhà đầu tư sẽ chuyển vàng vật chất vào quỹ và nhận lại chứng chỉ quỹ ETF vàng.

Cấu trúc vận hành quỹ bao gồm các tổ chức sau:

• Công ty quản lý quỹ: sẽ đăng ký giấy phép quỹ ETF vàng theo quy định của pháp luật. Thực hiện xác định giá trị tài sản. Sau đó, tổ chức này phải phát hành chứng chỉ quỹ dựa trên lượng vàng huy động được và thu hồi chứng chỉ quỹ đáp ứng các lệnh mua/bán của nhà đầu tư.
• Sáng lập viên của quỹ: là tổ chức có giấy phép kinh doanh vàng được do Ngân hàng Nhà nước cấp. Thông qua cơ chế xuất/nhập khẩu vàng, sáng lập viên phải đảm bảo sự chênh lệch giá vàng trong nước (thể hiện qua giá chứng chỉ ETF vàng) và giá vàng quốc tế (thể hiện qua giá trị ròng của quỹ ETF) không quá nhiều. Ngoài ra, sáng lập viên cũng có vai trò thẩm định chất lượng vàng được huy động từ các nhà đầu tư, đáp ứng các tiêu chí của quỹ trước khi chuyển vàng vào quỹ.
• Thành viên lập quỹ: là các công ty chứng khoán. Các công ty này sẽ cung cấp dịch vụ môi giới trong giao dịch hoán đổi từ vàng thành chứng chỉ ETF vàng của các nhà đầu tư và ngược lại. Không những thế, thành viên lập quỹ cũng có thể tự mua vàng rồi đổi thành chứng chỉ ETF vàng và ngược lại.
• Ngân hàng:giám sát, thực hiện chức năng lưu kho vàng huy động từ các nhà đầu tư. Song song đó, ngân hàng cũng thực hiện chức quản trị quỹ, phát hành và thu hồi chứng chỉ quỹ theo chỉ thị của các công ty quản lý quỹ.

3. Ưu và nhược điểm khi đầu tư quỹ ETF vàng

Ưu điểm:

• Quỹ ETF vàng có thể giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro đến từ những biến động thị trường.
• Mức chênh lệch so với quốc tế thấp hơn.
• Đảm bảo được chất lượng của vàng.
• Tính thanh khoản cao, chứng chỉ quỹ niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán.
• Phương thức giao dịch thuận tiện, có thể giao dịch trực tuyến giúp các nhà đầu tư nhỏ lẻ dễ dàng tiếp cận.
• Hạn chế được sự cố ngoài ý muốn như mất cắp vì được quản lý bởi các tổ chức quản lý quỹ.

Nhược điểm

• Có thể hứng chịu rủi ro đến từ các công ty quản lý quỹ, thành viên lập quỹ. Do đó, nhà đầu tư phải thật sự sáng suốt và chọn công ty quản lý quỹ uy tín.
• Không những thế, một số trường hợp ở một vài quốc gia, quỹ ETF vàng không được giảm thuế thu nhập như các quỹ ETF khác. Vì vậy, nhà đầu tư vàng cũng cần tìm hiểu kĩ kênh đầu tư này với quy định của quốc gia mình cư trú.

Bài viết tham khảo thông tin từ Tạp chí Tài chính và Vietstock

Thanh Nhị