So sánh bằng chứng công việc và bằng chứng cổ phần

Khi Satoshi Nakamoto tạo ra đồng tiền ảo đầu tiên Bitcoin, ông cũng tạo ra cơ chế đồng thuận bằng chứng công việc (PoW). Cơ chế này giúp xác minh các giao dịch mà không cần đến bên thứ ba. Tuy nhiên, cơ chế PoW tiêu tốn quá nhiều điện năng và bị giới hạn số lượng giao dịch có thể xảy ra cùng một lúc. Vì vậy, cơ chế đồng thuận bằng chứng cổ phần (PoS) ra đời để khắc phục các nhược điểm của PoW. Tuy nhiên, bằng chứng cổ phần có thật sự tốt hơn?

I. Điểm khác nhau cơ bản giữa bằng chứng công việc (PoW) và bằng chứng cổ phần (PoS)

II. Ưu và nhược điểm của bằng chứng cổ phần (PoS)

1. Ưu điểm:

• Giảm đáng kể lượng điện năng tiêu thụ.
• Xử lí giao dịch nhanh chóng.
• Để tạo ra cuộc tấn công chi tiêu hai lần (double spending), kẻ tấn công cần phải có hơn 50% tổng lượng tiền của toàn hệ thống. 50% tổng lượng tiền là một khoản tiền vô cùng lớn. Trường hợp kẻ tấn công tổng sở hữu vượt hơn 50%, thì chính kẻ tấn công sẽ làm mất cân bằng hệ thống. Điều này đồng nghĩa với sự tấn công tài chính là hoàn toàn phi thực tế.
• Việc thoát khỏi cơ chế đồng thuận PoS khá dễ dàng. Người dùng chỉ cần đem cổ phần đến cơ sở giao dịch và bán nó. Trái lại, với PoW thợ đào còn phải nghĩ tới việc giải quyết các thiết bị đào.
• Lợi nhuận gia tăng nếu người dùng tái đầu tư tiền thưởng. Lợi nhuận gia tăng nếu đầu tư dài hạn. Trong PoW, mục tiêu lợi nhuận sẽ khó đạt được hơn vì thợ đào phải liên tục tiêu tốn để cải thiện thiết bị đào.

2. Nhược điểm:

• Sự tập trung của lượng tiền vào một cá nhân dễ dẫn tới sự độc quyền mạng lưới. Nghĩa là người dùng với lượng cổ phần lớn nhất (hơn 50%) có thể thao túng hệ thống. Chẳng hạn như huỷ các giao dịch và áp đặt các luật lệ mới. Cuộc tấn công này không mang lại lợi nhuận nhưng hoàn toàn có thể xảy ra.
• Ngoài ra còn tồn tại vấn đề “Nothing-at-stake” (empty stack), vấn đề này khiến mạng lưới PoS trở nên không ổn định. Kẻ tấn công có thể phân nhánh blockchain. Chuỗi thay thế được tạo ra dài hơn bằng cách tiêu tốn nguồn vốn không tồn tại. Hơn thế nữa, các thợ đào sẽ ủng hộ việc này. Bởi vì họ cũng không phải tiêu tốn tiền từ nguồn xác thực. Thông qua sự phân nhánh, kẻ tấn công có thể từ chối giao dịch và tấn công “double spending”.

III. Tại sao bằng chứng cổ phần (PoS) thì tốt hơn bằng chứng công việc (PoW)?

Thực tế cho thấy vai trò của các nhà phát triển trong các vấn đề an ninh vô cùng quan trọng. Nhiều người dùng cân nhắc sử dụng đồng thời cả phiên bản hybrid của PoW và PoS như một phương án an toàn nhất. Nhiều loại tiền mã hoá áp dụng cơ chế đồng thuận PoW khi tiền tệ mới được phát hành thông qua cách đào truyền thống, và sau đó là cơ chế PoS.

Mặc dù PoS có một vài mặt hạn chế, cơ chế đồng thuận này vẫn hiệu quả hơn PoW trong việc tiết kiệm điện năng và tối giản việc đào Bitcoin. Cơ chế này khuyến khích người dùng giữ coins và tham gia vào các quá trình trên blockchain. Rõ ràng, PoS là một lựa chọn tối ưu cho thợ đào trong việc thẩm định các giao dịch.

Bài viết tham khảo thông tin từ Changelly và Vietnambiz

Minh N.