Dự đoán thị trường có thật sự cần thiết khi đầu tư chứng khoán?

Dự đoán thị trường được cho là một trong những việc bắt buộc cần phải thực hiện khi đầu tư chứng khoán. Nhiều nhà đầu tư còn cho rằng đây là việc quyết định 100% đến thành bại của việc đầu tư. Tuy nhiên cũng có trường phái cho rằng dự đoán thị trường không phải là yếu tố quá quan trọng khi đầu tư chứng khoán. Bài viết sẽ nêu lên một số cơ sở lập luận của quan điểm này.

 I. Tại sao nhà đầu tư không nên dự báo thị trường?

   – “Sức khỏe” của thị trường sẽ có những ảnh hưởng nhất định đến giá cổ phiểu. Thông thường xu hướng đi lên của thị trường sẽ tác động tích cực đến giá cổ phiếu và ngược lại. Tuy nhiên những tác động này chỉ thật sự rõ ràng khi thị trường biến động đủ mạnh.
   – Mỗi cổ phiếu sẽ có cho mình một quỹ đạo vận hành riêng. Vậy nên thay vì dự đoán thị trường thì nhà đầu tư nên tập trung vào giá trị cốt lõi của doanh nghiệp.

 II. Những nhà đầu tư huyền thoại nói gì?

   – Nhà đầu tư huyền thoại người Mỹ – William O’Neil từng nói rằng: “Việc ngồi nghe vô số các cây bút tin tức thị trường, các nhà phân tích kỹ thuật, các nhà chiến lược qua các chỉ báo phân tích kinh tế rồi sau đó nói cho bạn biết họ nghĩ thị trường sẽ vận hành như thế nào, nhìn chung là một việc lãng phí thời gian”.
   – Cũng đồng quan điểm, Peter Lynch cho rằng nhà đầu tư rất dễ bị gây nhiễu bởi một rừng thông tin hỗn loạn. Đặc biệt là bạn cũng khó mà xác minh hết được nhữn thông tin này. Vì vậy, việc cố gắng dự đoán thị trường có thể được xem là vô ích.
   – Ngoài ra cũng có nhiều nhà đầu tư có cùng quan điểm trên, có thể kể đến như: Warren Buffett; Howard Marks; Benjamin Graham;…

 III. Tại sao dự đoán thị trường không nên là cơ sở quan trọng nhất để đưa ra quyết định đầu?

   – Thị trường là nơi chịu tác động bởi vô vàng yếu tố bất định. Vì thế nên khó lòng dự đoán chính xác những điều sẽ xảy ra.
   – Thị trường chứng khoán vận hành dựa trên mức độ kỳ vọng của tất cả những nhà đầu tư tham gia. Ngoài ra, nhịp biến động của nó còn chịu ảnh hưởng từ vô vàng các sự kiện kinh tế, chính trị, xã hội. Những yếu tố này hoàn toàn mang tính bất định. Đôi khi yếu tố này lại ảnh hưởng đến yếu tố khác.
   – Bản thân thị trường chứng khoán là một hệ thống vô cùng phức tạp. Nó chịu ảnh hưởng rất nhiều bởi cảm xác con người. Từ đó càng tăng thêm tính khó lường của thị trưởng này.
   => Những điều trên nhằm chứng minh rằng: việc dự đoán thị trường chính xác là bất khả thi.

 IV. Vậy nhà đầu tư cần làm gì để giảm rủi ro trong đầu tư chứng khoán?

   Việc giảm rủi ro trong đầu tư chứng khoán được xem là cách tốt nhất khi không thể dự đoán thị trường. Sau đây là một số nguyên tắc thường được dùng để giảm thiểu rủi ro. Chúng giúp nhà đầu tư xây dựng những chiến lược đầu tư an toàn. Từ đó nhà đầu tư có sự chuẩn bị cho tương lai khó đoán trước.

   1. Đa dạng hóa danh mục đầu tư.

   – Nhà đầu tư tài chính nào cũng nên nhớ nguyên tắc: không bỏ tất cả trứng vào một giỏ. Đa dạng hóa danh mục đầu tư được hiểu là việc phân bổ danh mục hợp lý vào những cổ phiếu có mức độ rủi ro khác nhau.
   – Trong danh mục đầu tư nên có ít nhất một loại cổ phiếu phòng thủ. Đây là loại cổ phiếu ít chịu ảnh hưởng từ biến động thị trường. Chúng giúp bảo vệ tài khoản của nhà đầu tư tốt hơn nếu không may thị trường có biến động mạnh.
   – Tại Việt Nam, nhóm cổ phiếu phòng thủ thường là cổ phiếu thủy điện; cổ phiếu dược; một số cổ phiếu ngành nước.

   2. Hướng đến đầu tư dài hạn; tập trung vào giá trị cốt lõi của công ty.

   – Hầu hết cổ phiếu sẽ giảm khi thị trường rơi vào khủng hoảng. Điều này đúng. Tuy nhiên, có những loại cổ phiếu sẽ giảm ít hơn so với mặt bằng chung. Những cổ phiếu này cũng có khả năng hồi phục nhanh hơn.
   – Nếu bạn đầu tư dài hạn thì cũng đồng nghĩa với việc khủng hoảng tài chính dù có xảy ra thì cũng chỉ xảy ra trong một giai đoạn. Trong dài hạn, giá cổ phiếu sẽ quay về mức giá trị thực của nó. Tuy nhiên, việc tìm ra loại cổ phiếu trên không hề đơn giản. Nhà đầu tư cần bỏ ra nhiều công sức để tìm hiểu, phân tích và đánh giá.

   3. Nếu không đầu tư dài hạn? Vậy thì bạn hãy tập trung vào kỷ luật đầu tư.

   – Kỷ luật đầu tư được hiểu là những nguyên tắc khi nào nên bán, khi nào nên mua dựa trên sự biến động của giá cổ phiếu kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật. Phân tích kỹ thuật sẽ giúp nhà đầu tư biết được những điều trên.
   – Nếu không phân tích kỹ thuật, nhà đầu tư có thể tự đặt ra cho riêng mình những mức cắt lỗ, chốt lời cho mỗi lần giao dịch.
   – Thay vì dự đoán thị trường với tương lai khó đoán trước, kỷ luật đầu tư giúp việc đầu tư trở nên dễ dàng hơn. Nó còn giúp nhà đầu tư phản ứng kịp thời khi thị trường có biến động xấu.

   4. Hạn chế sử dụng margin.

   – Nếu sử dụng đúng cách, margin là công cụ tốt để nhà đầu tư tối đa hóa lợi nhuận. Tuy nhiên, nếu bạn lạm dụng vốn vay cao thì rất dễ bị bán giải chấp cho tới cháy tài khoản khi thị trường biến động mạnh.
   – Vậy nên nhà đầu tư chỉ nên sử dụng margin ở mức vừa phải. Còn nếu bạn là nhà đầu tư mới thì nên tránh xa công cụ đòn bẩy tài chính này.

Bài viết tham khảo thông tin từ Tạp chí Tài chính; Đầu tư Chứng khoán.

Huỳnh Duyên