Rủi ro là điều không thể tránh khỏi trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Trong môi trường doanh nghiệp, khi có rủi ro xảy ra, nhất là rủi ro về tài chính sẽ mang lại những ảnh hưởng không tốt đến doanh nghiệp. Vì thế chúng ta cần biết cách quản lý rủi ro tài chính để lường trước và vượt qua bằng các kế hoạch hợp lý nhất.
1. Rủi ro tài chính là gì?
Rủi ro tài chính là tất cả các dạng rủi ro liên quan đến tài chính của doanh nghiệp. Những rủi ro có thể nằm ở các khoản vay của, giao dịch của công ty,… Các rủi ro này thường tiềm ẩn, không dự đoán được và được các chuyên gia liệt kê thành 4 dạng sau:
a) Rủi ro của thị trường
Rủi ro này xuất phát từ các thị trường mà doanh nghiệp hoạt động. Ví dụ như hành vi tiêu dùng của khách hàng thay đổi cũng được xem là rủi ro thị trường. Lúc này bạn phải có quyết định thay đổi để phù hợp với nhu cầu khách hàng hoặc bảo thủ và bị đối thủ vượt mặt
b) Rủi ro về tín dụng thương mại
Đây là rủi ro mà doanh nghiệp có thể bị mất tiền do khách hàng không thực hiện theo các điều khoản của hợp đồng. Những khách hàng tới kì đóng tiền nhưng họ không thanh toán cho doanh nghiệp thì đây chính là rủi ro tín dụng. Doanh nghiệp cần phải dự trữ đủ tiền để chi cho các khoản phải trả, nếu không sẽ gặp các vấn đề nghiêm trọng về tiền, thậm chí có thể dẫn đến phá sản.
c) Rủi ro về thanh khoản
Rủi ro này còn có tên gọi khác là rủi ro nguồn quỹ. Những rủi ro này thường xảy ra khi chúng ta bán hàng hóa hoặc tài sản gây quỹ, xử lý hàng tồn kho, … Bất cứ điều gì cản trở dòng tiền của doanh nghiệp tăng nhanh đều được gọi là rủi ro thanh khoản. Rủi ro thanh khoản còn bao gồm cả rủi ro tiền tệ và rủi ro lãi suất.
d) Rủi ro về hoạt động
Thuật ngữ này bao gồm các rủi ro có thể xảy ra với doanh nghiệp trong những hoạt động hàng ngày. Có thể kể đến như trộm cắp, doanh thu thấp, hỏa hoạn, báo cáo tài chính không trung thực,… Những điều này có thể gây rủi ro rất lớn đến lợi nhuận của doanh nghiệp nếu không dự báo và xử lý chính xác
2. Các bước quản lý rủi ro tài chính
Quản lý rủi ro không có nghĩa loại trừ hoàn toàn những rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra cho doanh nghiệp. Quản lý rủi ro tài chính có nghĩa là hiểu rõ những rủi ro doanh nghiệp có thể chấp nhận, rủi ro doanh nghiệp muốn tránh, những phương án để đối phó khi rủi ro xảy ra với doanh nghiệp.
Khi có các kế hoạnh cụ thể, những hậu quả có thể xảy ra sẽ hạn chế hơn, doanh nghiệp nhanh chóng giải quyết rủi ro, tiết kiệm nhiều thời gian và tiền bạc. Các bước để quản lý rủi ro tài chính bao gồm:
a) Xác định nguồn gốc của các rủi ro
Khi rủi ro xảy ra, chúng ta cần phải xác định nguồn gốc của vấn đề bắt nguồn từ đâu. Chúng ta có thể kiểm tra thông qua các bảng cân đối tài chính của doanh nghiệp, bảng báo cáo thu nhập, báo cáo dòng tiền,… nhằm theo dõi những biến động theo thời gian của doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp để phân tích chúng có ảnh hưởng đến rủi ro của doanh nghiệp hay không.
Doanh nghiệp cần quan tâm đến những câu hỏi để kiểm tra mức độ rủi ro tài chính gồm: Công ty có các loại nợ ngắn hạn hay dài hạn không? Doanh nghiệp có nguồn doanh thu chính là những gì? Nếu lãi suất tăng thì điều gì sẽ xảy ra?
b) Định lượng những rủi ro
Để định lượng rủi ro, các chuyên gia phân tích thường sử dụng những mô hình thống kê như phương pháp hồi quy, độ lệch chuẩn để xem mức độ dao động của các rủi ro. Tuy nhiên, đối với các doanh nghiệp nhỏ, phần mềm Excel có thể giúp chúng ta phân tích số liệu hiệu quả và chính xác. Nguyên tắc chung cần lưu ý chính là độ lệch chuẩn càng lớn thì rủi ro càng cao.
c) Quyết định phương án hoạt động
Sau khi đã định lượng các rủi ro, chúng ta cần đưa ra các phương án hợp lý để giải quyết rủi ro. Liệu doanh nghiệp có thể “sống chung” với rủi ro hay loại trừ một cách triệt để? Doanh nghiệp cần xem xét các phương án tối ưu nhất cho doanh nghiệp để giải quyết những rủi ro đang mắc phải, có thể tham khảo như:
Giảm biến động dòng tiền, kiểm soát các chí phí điều hành, các khoảng thanh toán,… Doanh nghiệp cũng cần phải mạnh tay chấm dứt hợp đồng với những khách hàng thường xuyên lạm dụng những điều khoản tính dụng của doanh nghiệp.
Bài viết sử dụng thông tin từ Doanhnhansaigon.vn và Tapchitaichinh.vn
Anh Tuấn
